Ongehuwd samenwonen: voorkom financiële verrassingen met heldere afspraken

Samenwonen is een bijzondere stap. Jullie delen een huis, toekomstplannen en vaak ook financiële verplichtingen. Toch realiseren veel stellen zich niet dat er juridisch niets automatisch geregeld is als je niet getrouwd bent of geen geregistreerd partnerschap hebt. Zonder duidelijke afspraken kun je daardoor voor onaangename verrassingen komen te staan.

Wat betekent ongehuwd samenwonen juridisch gezien?

Wie samenwoont zonder huwelijk of geregistreerd partnerschap heeft geen wettelijke gemeenschap van goederen. Dat betekent dat ieder zijn of haar eigen vermogen houdt, maar dat er niets geregeld is over gezamenlijke bezittingen of investeringen.

Ook op andere vlakken heb je geen automatische rechten of plichten ten opzichte van elkaar. Zo:

• Ben je niet automatisch erfgenaam van je partner;
• Heb je geen recht op elkaars pensioen;
• Heb je geen recht op vergoedingen voor bedragen die je in elkaars vermogen investeert, tenzij dit apart is vastgelegd.

Wat zijn vergoedingsrechten?

Een belangrijk juridisch begrip bij ongehuwd samenwonen is het vergoedingsrecht. Dit betekent het recht om een vergoeding te krijgen voor investeringen die jij hebt gedaan in het vermogen van je partner.

Denk bijvoorbeeld aan:

• De aankoop van een gezamenlijke woning;
• De verbouwing van een huis dat (deels) op naam van je partner staat;
• Het aflossen van een gezamenlijke hypotheek;
• Grote aankopen die vanuit één rekening zijn betaald.

Zonder schriftelijke afspraken is niet duidelijk wie recht heeft op welk deel van het vermogen. Als de relatie eindigt, kan de rechter beslissen dat ieder recht heeft op de helft – ook als jij meer hebt ingebracht. Dat komt omdat voor samenwoners een wettelijke regeling ten aanzien van vergoedingsrechten ontbreekt. De verhouding tussen ongehuwde samenwoners wordt volgens de rechter beheerst door het algemene verbintenissenrecht.

Een voorbeeld uit de praktijk

Jij en je partner kopen samen een woning, ieder voor 50%. Jij brengt €80.000 eigen vermogen in, je partner niets. De woning wordt na tien jaar verkocht voor €500.000, met nog een openstaande hypotheek van €200.000.

De overwaarde is dus €300.000. Zonder afspraken heeft ieder in beginsel recht op de helft van die overwaarde (€150.000). Jij verliest daarmee €30.000 van je inbreng.

De samenlevingsovereenkomst: duidelijkheid en bescherming

Een notariële samenlevingsovereenkomst biedt uitkomst. Hierin leg je vast:

• Hoe jullie omgaan met ongelijke inbreng bij de aankoop van de woning;
• Wie welk deel van de gezamenlijke kosten betaalt;
• Wat er gebeurt bij uit elkaar gaan of overlijden;
• Of er sprake is van vergoedingsrechten;
• Hoe jullie omgaan met pensioen en erfrecht (in combinatie met een testament).

Zo ontstaat duidelijkheid en voorkom je onenigheid als de situatie verandert.

Samen met de notaris

Bij Welkers Notarissen nemen we de tijd om jullie persoonlijke situatie in kaart te brengen. We leggen helder uit wat de juridische gevolgen zijn van ongehuwd samenwonen, en welke afspraken verstandig zijn om vast te leggen.

Onze betrokken specialisten zorgen dat je begrijpt wat er in de akte staat. Zo weet je precies waarvoor je tekent en kun je met een gerust gevoel verder bouwen aan jullie toekomst.

Denk ook aan een testament

Met een samenlevingsovereenkomst alleen ben je nog niet automatisch erfgenaam van elkaar. Wil je dat de ander goed verzorgd achterblijft als een van jullie overlijdt? Dan kan het belangrijk zijn om ook een testament op te laten stellen.

Wij adviseren je graag over de combinatie van beide documenten, zodat alles goed op elkaar is afgestemd.

Leg je afspraken vast bij Welkers Notarissen

Voorkomen is beter dan genezen. Wil je samen verder, maar wél met zekerheid? Laat dan een samenlevingsovereenkomst opstellen bij Welkers Notarissen. We helpen je graag met een complete, deskundige aanpak — stap voor stap en in begrijpelijke taal.